DLACZEGO PŁAZY WYMIERAJĄ?

Dlaczego płazy wymierają? Po części winne są temu kobiety, poczytajcie.

WYMRĄ PŁAZY, ZACHWIEJĄ SIĘ WSZYSTKIE EKOSYSTEMY

Coraz mniej płazów, żaby są coraz mniej spotykane. Wspomina się o mechanizacji i chemizacji rolnictwa. To wszystko prawda, ale nie wspomina się o jeszcze innej przyczynie zaniku płazów bezogonowych (Anura). Wypełzły z wody na ląd przed 360 milionami lat pierwsze płazy. Przetrwały kilka wielkich wymierań mimo niedoskanałej konstrukcji ciała, ale czy przetrwają człowieka?

Nogi pierwszych lądowców były dokładnie usytuowane jak płetwy – na boki ciała. Dla dużych kroków lub by podnieść ciało nad podłoże żaden szczególny narząd ruchu. Podciągać się, z trudem do przodu parę kroków, z wyczerpania znowu załamać się, przerwę zrobić – tak zdobywały ląd dla nas ląd płazy. I wszystko to z prze-puszczającą wodę skórą (tę wadę skorygowały dopiero gady) – i dlatego ciągle w niebezpie-czeństwie po porostu skurczyć się w wypadku braku stawu w pobliżu. Odnosi się to również do jaj, które nie posiadały jeszcze twardej skorupy i dlatego musiały być składane do wody, aby nie wyschły.

Triadobatrachus

Pierwsze płazy, raczej jeszcze ryby z płucami z pomysłem na nogi wyszły prawdopodobnie na ląd ponieważ słońce wysuszyło ich staw. Ironicznie wyszły na ląd w poszukiwaniu nowej wody.

Jej środowisko, łąki zmieniamy w pola. Łęgi i torfowiska zniknęły, brzegi zostały obudowane, zbiorniki wodne zasypane, jeziora i rzeki zdobyte przez turystów. Wody gruntowe obniżyły się, i w wyniku pewnego rodzaju wojny chemicznej utrudniamy życie naszemu wrażliwemu antenatowi nawozami, pestycydami i insekcydami. Owady, które wchłonęły w siebie wyprodukowane przez ludzi trucizny fruwają wokół jak małe bomby chemiczne i zostają pożarte przez żaby ze swym trującym ładunkiem.

Żaba by złożyć skrzek. powraca do stawu, w którym sam przyszła do życia – ale często już nie znajduje swe stawu. W poszukiwaniu nowego zbiornika wodnego często napotyka na wyasfaltowane drogi – niebezpieczne pułapki, tu reflektory nadjeżdżających samochodów ropuchy, salamandry i traszki sztywnieją w tak zwanej pozycji odstraszającej. Do dziesięciu minut stoją na środku drogi jak skamieniałe – i zostają przejechane. To, iż pomimo swego niepraktycznej budowy ciała do życia na lądzie odważyły się na krok na ląd, mści się 360 milionów lat później na drogach ludzi: ponieważ ciało płazów nie ma własnego ogrzewania nie można mówić o przemianie materii, która zaopatruje temperaturę ciała, muszą się zaopatrzyć w temperaturę z zewnątrz: Jak praktycznie, że latem asfalt gromadzi ciepło dnia i również w chłodne wieczorne godziny jeszcze dobroczynne ciepło oddaje. Jak praktycznie – i jak śmiertelnie. Kto przeżyje samochody możliwe, że wpadnie do studzienki ściekowej, gdzie płazy już miliony razy zginęły, ponieważ już się nie potrafią z tamtąd wydostać.

Cykl rozwojowy grzyba

Budowa pływki

NA PRZYKŁAD PRZEZ zmianę klimatu zwiększone promieniowanie UV. Skrzek jest bardzo wrażliwy i jeśli przez cały dzień słońce mocniej pali wiele skrzeku nie stanie się kijankami. W innym przypadku promieniowanie UV uszkadza geny i prowadzi do nowotworzenia (dziura ozonowa).

Od pewnego czasu żaba i spółka mają nowego wroga, przed którym nie są bezpieczne nawet w okolicach nienaruszonych przez ludzi. Nawet najbardziej sceptyczni biolodzy mówią już o największym wymieraniu gatunków od czasu dinozaurów. Według obliczeń międzynarodowej organizacji ochrony zwierząt z liczby 6.000 gatunków płazów 2.000 zagrożonych jest wymarciem, 413 gatunków stoi przed wymarciem, a 126 gatunków w ciągu ostatnich 25 lat zginęło już na zawsze. Niekórzy badacze płazów sądzą nawet, że już nawet połowa z 6.000 gatunków płazów zagrożona jest wymarciem. Częściowo winę za to ponoszą kobiety.

Winowajcą za to masowe wymieranie jest pewien grzyb – Batrachochytrium dendrobatidis. „W przeciągu czterech miesięcy w Panamie zainfekował i wyrugował prawie wszystkie 64 tamtejsze gatunki płazów”, tak mówi amerykańska biolog Karen Lips. „Gatunki, których przedtem nawet nie znaliśmy spadają z drzew lub pływają po wodzie padłe od infekcji”.

Ale ten grzyb z klasy skoczkowych (Chytridiomycetes) szaleje nie tylko w Panamie, jest światowym fenomenem. „Rozprzestrzenił się w przeciągu krótkiego czasu”, „między innymi przez podeszwy butów turystów”. Drogą, na którą do chwili obecnej nie znaleziono sposobu.

Właściwie żyje on na skórze afrykańskiej żaby szponiastej (Xenopus laevis), która jest odporna na ten grzyb. Niestety właśnie ten gatunek płaza, który od lat 40-stych ubiegłego stulecia zrobił zawrotną światową karierę w aptekach i szpitalach jako żyjący test ciążowy: gdy poleje się skórę tego płaza moczem ciężarnej kobiety, reaguje to zwierzę składaniem jaj. Jako dozwolony środek diagnostyczny skakał ten gatunek afrykańskiej żaby szponiastej (platanny) szybko po połowie świata. I rozprzestrzeniał grzyb.

Żaba szponiasta

Dla innych gatunków płazów ten grzyb skoczkowy niestety nie jest niegroźny jak dla żaby szponiastej. W jaki sposób ten grzyb zabija zwierzęta nie jest jeszcze całkowicie wyjaśnione. Prawdopodobnie uszkadza skórę, przez którą zwierzę oddycha i wchłania wodę. Ponieważ jednak grzyb ten może przeżyć poza organizmem żywiciela około 24 godzin, rozprzestrzenia się szybko. W międzyczasie na całym świecie wyginęły całe gatunki. W kalifornijskim Parku Narodowym Yosemite jest już zarażonych prawie 90% żółtonogich żab górskich. Również w Niemczech badacze znaleźli tego grzyba u pętówki (Alytes obstructa), ropuchy szarej (Bufo bufo) i salamandry plamistej (Salamandra salamandra). Według badaczy w ciągu roku wymiera 10 gatunków z powodu grzyba. Raz zawleczony na teren w przeciągu kilku miesięcy może wyniszczyć do 80% płazów.

ŻABA JEST APTEKĄ, KTÓRA MOŻE RATOWAĆ ŻYCIE

Można sobie pomyśleć również o wymarciu wielu gatunków żab, które służą ludziom także jako apteka. Są żaby, które produkują substancję, która mogłaby być substancją przeciwbólową, również na żabie badany jest lek przeciw wirusowi HIV. Za późno jest dla wysiadującej skrzek w żołądku żaby Rheobatrachus silus. Połykała swój skrzek i kijanki wylęgały się w żołądku. Aby potomstwo nie było strawione przez soki żołądkowe żaba ta produkowała specjalne substancje, które prawdopodobnie mogłyby służyć jako lekarstwo przeciwko rakowi żołądka. Ale ten gatunek płaza uchodzi od 25 lat za wymarły.

Płazy tworzą ledwie co przejrzysty chaos gatunków, powinowactwa i pochodzenia. Jak powinno się je w takim razie ratować? By to osiągnąć chroniący gatunki wymieniają swoje dane między sobą: które gatunki są najbardziej zagrożone? Które są szczególnie wrażliwe? Czy wystarczy by chronić dorosłe zwierzęta, lub też muszą być ratowane już kijanki? Do tego trzeba u wielu gatunków płazów najpierw trzeba stwierdzić, która kijanka, do którego gatunku płaza należy – nad tym pracują laboratoria badając molekularnie tkanki. Trzeba utworzyć klucze do oznaczania, nowe gatunki zbadać – biolodzy stoją zatem pod naciskiem czasu, ponieważ grzyb rozprzestrzenia się nadal.

Można sobie naprzykład wyobrazić plagę komarów – , która znowu powoduje gwałtowny wzrost zachorowań na malarię.

I NIKT NIE MOŻE POWIEDZIEĆ, co się zdarzy jeśli wszystkie gatunki wymrą. Wraz z wymarciem płazów zniknie nie tylko naturalna różnorodność, ale zachwieją się całe ekosystemy. Również w łańcuchu pokarmowym, na którym końcu stoi człowiek, płazy odgrywają ważną rolę. W niektórych lasach wschodnich rejonów USA biomasa salamander przewyższa biomasę ptaków i ssaków – co mogłoby nastąpić jeśli wszystkie nagle by zniknęły, można sobie wyobrazić.

Człowiek szkodzi więc sobie sam jeśli ruguje płazy poprzez niszczenie ich środowiska naturalnego, lub nie uchroni przed grzybem skoczkowym.

To groteskowe: miliony istnień poświęciły płazy, by siebie i ich potomków, tym samym również nam ludziom umożliwić życie na lądzie. Od dziesięcioleci dziękujemy im niszczeniem ich przestrzeni życiowej i całej przyrody. Dlatego również wzrost zabójczego działania grzyba skoczkowego na skórze płazów przypuszczają naukowcy spowodowane przez ludzi zmiany klimatyczne jako przyczynę.

Θ Ουδεις MMXIII